Schetynówką do jaroszewiczówki na Palikotówkę za kuroniówkę. Rzeczowniki z sufiksem -ówka motywowane nazwiskami polityków

Małgorzata Dawidziak-Kładoczna

doi:10.34768/fp2021a4

Autor

Małgorzata Dawidziak-Kładoczna Uniwersytet Wrocławski
https://orcid.org/0000-0003-3602-2722 Małgorzata Dawidziak-Kładoczna

DOI: https://doi.org/10.34768/fp2021a4

Słowa kluczowe

słowotwórstwo • derywaty odnazewnicze • konotacje • nazwiska polityków

Abstrakt

W artykule podejmuję problemy derywatów utworzonych za pomocą sufiksu -ówka motywowanych nazwiskiem polityka. Łącznie zgromadziłam 53 takie jednostki, które zostały poświadczone w 86 znaczeniach. Reprezentują one różne kategorie, między innymi nazwy dróg (gierkówka, schetynówka), willi (cyrankiewiczówka, jaroszewiczówka), kwot finansowych (wałęsówka, religówka), alkoholi (Palikotówka, Misiewiczówka) i nazwy broni (batorówka, kościuszkówka). Najwięcej znaczeń mają takie formacje, jak: tuskówka, korfantówka i kuroniówka. Popularność tego zabiegu jest rezultatem bogatych konotacji, jakie mają podstawy słowotwórcze. Znaczenia derywatów są zatem zależne od wiedzy oraz od szeroko pojętego kontekstu.

Liczba wyświetleń

2024

Dane do pobrania nie są jeszcze dostępne.

Biogram autora

Małgorzata Dawidziak-Kładoczna, Uniwersytet Wrocławski

Doktor habilitowany, językoznawca, pracuje w Instytucie Filologii Polskiej Uniwersytetu Wrocławskiego, w którym pełni funkcję kierownika Zakładu Historii Języka Polskiego. Prowadzi badania stylistycznojęzykowe oraz onomastyczne, zajmuje się też retorycznymi i językowokulturowymi aspektami komunikacji politycznej. Jest autorką dwóch monografii: Cherlacy z sercem oziębłym. O języku pism i mów Józefa Piłsudskiego (Łask 2004) oraz Językowe aspekty kultury politycznej Sejmu Wielkiego (Częstochowa 2012), a także kilkudziesięciu artykułów naukowych opublikowanych m.in. w takich czasopismach, jak „Poradnik Językowy”, „Język Polski”, „Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego” i serii „Język a Kultura”.

Bibliografia

Badyda E., Słowotwórcze sposoby deprecjonowania przeciwnika politycznego na forach internetowych – na przykładzie nazwiska TUSK, [w:] Słowotwórstwo a media, red. E. Badyda, J. Maćkiewicz, E. Rogowska-Cybulska, Gdańsk 2011.
[Google Scholar]

Bogdanowicz E., Nazwy własne jako podstawa kontaminacji (na materiale prasowym), [w:] Nazwy własne w języku, literaturze i kulturze, red. A. Rygorowicz-Kuźma, K. Rutkowski, Białystok 2019.
[Google Scholar]

Buttler D., Powojenne innowacje w polskim zasobie słownym, „Przegląd Humanistyczny” 1978, nr 5.
[Google Scholar]

Buttler D., Tendencje rozwojowe w zasobie słownym powojennej polszczyzny, [w:] Współczesna polszczyzna. Wybór zagadnień, red. H. Kurkowska, Warszawa 1981.
[Google Scholar]

Chlebda W., Cheops prozy, Pcim i balceroid… Derywaty nazw własnych a leksykograﬁa, „Poradnik Językowy” 1995, nr 2.
[Google Scholar]

Dawidziak-Kładoczna M., Co o politykach mówią ich przezwiska? – na podstawie struktur kontaminacyjnych motywowanych antroponimem i rzeczownikiem pospolitym (w druku).
[Google Scholar]

Dawidziak-Kładoczna M., Potencjał słowotwórczy nazwisk polityków na przykładzie kategorii nazw abstrakcyjnych cech, „Oblicza Komunikacji” 2020, nr 12.
[Google Scholar]

Dereń B., Pochodne nazw własnych w języku i w tekście, Opole 2005.
[Google Scholar]

Doroszewski W. (red.), Słownik języka polskiego, t. 1-11, Warszawa 1958-1969.
[Google Scholar]

Doroszkiewicz M., Apelatywacja antroponimów w polskich i rosyjskich gwarach środowisk dewiacyjnych, „Slavica Wratislaviensia” 1992 (LXXIV).
[Google Scholar]

Grodziński E., Zarys ogólnej teorii imion własnych, Warszawa 1973.
[Google Scholar]

Grzegorczykowa R., Puzynina J., Problemy ogólne słowotwórstwa, [w:] Morfologia, red. R. Grzegorczykowa, R. Laskowski, H. Wróbel, wyd. 3, Warszawa 1999.
[Google Scholar]

Kopaliński W., Słownik eponimów, czyli wyrazów odimiennych, Warszawa 1996.
[Google Scholar]

Kosyl C., Metaforyczne użycie nazw własnych, [w:] Z zagadnień współczesnego języka polskiego, red. M. Szymczak, Wrocław 1978.
[Google Scholar]

Langacker R.W., Wykłady z gramatyki kognitywnej, red. H. Kardela, Lublin 1995.
[Google Scholar]

Mistrik J., Stylistyka, Bratislava 1985.
[Google Scholar]

Narodowy Korpus Języka Polskiego, [nkjp.pl].
[Google Scholar]

Piela A., Osobowe nomina propria jako podstawy słowotwórcze derywatów, „Poradnik Językowy” 2001, 8.
[Google Scholar]

Rutkowski M., Słownik metafor i konotacji nazw własnych, Olsztyn 2012.
[Google Scholar]

Tabakowska E., Komunikowanie i poznawanie w językoznawstwie, [w:] Poloni-styka w przebudowie: literaturoznawstwo, wiedza o języku, wiedza o kulturze, edukacja, red. M. Czermińska i in., Kraków 2005.
[Google Scholar]

Waszakowa K., Kognitywno-komunikacyjne aspekty słowotwórstwa. Wybrane zagadnienia opisu derywacji w języku polskim, Warszawa 2017.
[Google Scholar]

Waszakowa K., Zjawiska uniwerbizacji słowotwórczej w tekstach współczesnej polszczyzny, 2018, [Waszakowa.pdf].
[Google Scholar]

Zimny R., Nowak P., Słownik polszczyzny politycznej po roku 1989, Warszawa 2009.
[Google Scholar]