O stylu biblijnej prozy Mikołaja Reja (na podstawie Psałterza Dawidowego)

   357

Autor

Słowa kluczowe   

Abstrakt   

Celem artykułu jest wskazanie najważniejszych cech biblijnej prozy Mikołaja Reja na podstawie parafrazy Psałterza Dawidowego. Wybór przedmiotu analiz nie jest przypadkowy, Psałterz należy do „czystych” tekstów religijnych i nawiązuje do tradycji przekładu swobodnego, ugruntowanej w Polsce tłumaczeniem Walentego Wróbla. Utwór, choć powstał na progu twórczości pisarza, odznacza się stylistyczną dojrzałością. Analizy pokazują, że styl przekładu jest wynikiem świadomej, artystycznej pracy Reja, w której zauważalna jest dbałość o zachowanie niektórych cech tradycyjnego stylu psałterzowego.

Liczba wyświetleń   

2024

Dane do pobrania nie są jeszcze dostępne.

Biogram autora   

Danuta Kowalska, Uniwersytet Łódzki

Doktor habilitowana, profesor UŁ w Instytucie Filologii Polskiej i Logopedii Uniwersytetu Łódzkiego. Jej zainteresowania naukowe dotyczą problemów polonistycznego językoznawstwa diachronicznego, głównie koncentrują się na zagadnieniach języka i stylu tekstów dawnych, a zwłaszcza na języko­wej i stylistycznej stronie staropolskich zabytków piśmiennictwa religijnego i polszczyź­nie przekładów biblijnych. W centrum jej zainteresowań znajduje się także język pisarzy oraz problematyka językowego obrazu świata. Autorka książek: Styl językowy najstarszego polskiego przekładu Psałterza na tle porównawczym (2003), Sztuka słowa Mikołaja Reja. Studium stylistycznojęzykowe „Psałterza Dawidowego” (2013).

Bibliografia   

LITERATURA CYTOWANA

Bańkowski A., Etymologiczny słownik języka polskiego, t. 1-2, Warszawa 2000.
[Google Scholar]

Bieńkowska D., O niektórych wpływach Biblii na język Mikołaja Reja (na materiale komentarza do „Apokalipsy”), [w:] Staropolszczyzna piękna i interesująca, red. E. Koniusz, S. Cygan, t. 2, Kielce 2006.
[Google Scholar]

Bieńkowska D., Wzorzec stylistyczny polszczyzny biblijnej w pierwszej połowie XVI wieku, „Studia Językoznawcze. Synchroniczne i Diachroniczne Aspekty Badań Polszczyzny” 2009, t. 8.
[Google Scholar]

Brückner A., Mikołaj Rej. Studium krytyczne, Kraków 1905.
[Google Scholar]

Dubisz S., Mikołaj Rej – fundament polszczyzny pisanej, parenetyk i moralista, „Przegląd Humanistyczny” 2006 (50).
[Google Scholar]

Kochan A., Problemy prozy Rejowej. Kilka uwag o stylu, [w:] „Wszystko tu najdzie, co wy macie w głowie”. Świat prozy staropolskiej, red. E. Lasocińska, A. Czechowicz, Warszawa 2008, „Studia Staropolskie. Series Nova”, t. XVIII.
[Google Scholar]

Korolko M., Uwagi o retoryce i rytmie w prozie Mikołaja Reja, [w:] Mikołaj Rej w czterechsetlecie śmierci, red. T. Bieńkowski, J. Pelc, K. Pisarkowa, Wrocław 1971.
[Google Scholar]

Kowalska D., Osobliwości leksykalne w „Psałterzu Dawidowym” Mikołaja Reja, „Roczniki Humanistyczne” 2016, t. LXIV, z. 6.
[Google Scholar]

Kowalska D., Sztuka słowa Mikołaja Reja. Studium stylistycznojęzykowe „Psałterza Dawidowego”, Łódź 2013.
[Google Scholar]

Koziara S., Pojęcia wartościujące w polskich przekładach Psałterza, Kraków 1993.
[Google Scholar]

Kuraszkiewicz W., Szkice o języku Mikołaja Reja, [w:] Odrodzenie w Polsce, t. 3: Historia języka, cz. 1, red. M.R. Mayenowa, Z. Klemensiewicz, Warszawa 1960.
[Google Scholar]

Lichański J., Proza Mikołaja Reja – aspekty retoryczne. Problemy składni, stylistyki, argumentacji. Prolegomena do dalszych badań, [w:] Mikołaj Rej – w pięćsetlecie urodzin. Część I:Humanizm, reformacja, retoryka i język, red. J. Okoń, Łódź 2005.
[Google Scholar]

(Mikołaj Rej z Nagłowic), Psałterz Dawidów, wyd. S. Ptaszycki, Petersburg 1901.
[Google Scholar]

Ostrowska E., Rzeczowniki z przyrostkiem „­ość” w języku polskim XVI wieku, [w:] Odrodzenie w Polsce, t. 3: Historia języka, cz. 2, red. M.R. Mayenowa, Z. Klemensiewicz, Warszawa 1962.
[Google Scholar]

Pepłowski F., O funkcjach partykuły „­ć” w utworach Reja, „Pamiętnik Literacki” 1969 (R. LX), z. 4.
[Google Scholar]

Rospond S., Język i artyzm językowy Jana Kochanowskiego, Wrocław 1961.
[Google Scholar]

Rospond S., Język renesansu a średniowiecza na podstawie literatury psałterzowo­biblijnej, [w:] Odro­dzenie w Polsce, t. 3: Historia języka, cz. 2, red. M.R. Mayenowa, Z. Klemensiewicz, Warszawa 1962.
[Google Scholar]

Rostkowska I., Bibliografia dzieł Mikołaja Reja. Okres staropolski, Wrocław 1970.
[Google Scholar]

Skubalanka T., Historyczna stylistyka języka polskiego, Wrocław 1984.
[Google Scholar]

Słownik polszczyzny XVI wieku, red. M.R. Mayenowa i in., t. I-XXXV, Wrocław-Warszawa-Kraków (od 1966).
[Google Scholar]

Walczak B., W sprawie języka współczesnych przekładów Biblii, [w:] Od Biblii Wujka do współcze­snego języka religijnego: z okazji 400-­lecia wydania Biblii ks. Jakuba Wujka, red. ks. Z. Adamek, S. Koziara, Tarnów 1999.
[Google Scholar]

Witczak T., Studia nad twórczością Mikołaja Reja, Warszawa 1975.
[Google Scholar]

Podgląd   

Pobrania

Opublikowane

19.12.2019

Jak cytować

Kowalska, D. „O Stylu Biblijnej Prozy Mikołaja Reja (na Podstawie Psałterza Dawidowego)”. Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego, t. 5, grudzień 2019, s. 209-23, doi:10.34768/fp2019a12.

ISSN wersji papierowej

2450-3584