Krytyka romansu tradycyjnego w publicystyce oświeceniowej
Słowa kluczowe
Abstrakt
Zasadniczym tematem artykułu jest stosunek osiemnastowiecznych publicystów do romansu tradycyjnego. W pracy zaprezentowano wybrane sądy na temat tego gatunku literackiego, obecne w tekstach encyklopedycznych i publicystycznych oświecenia. Wskazane zostały podobieństwa w spojrzeniu na romans, a także pewne rozbieżności w rozumieniu tego terminu przez intelektualistów epoki. Przedstawiane przez autorów opinie zazwyczaj mają charakter krytyczny i prześmiewczy, co wynika z faktu, iż romans tradycyjny przez ówczesną elitę literacką postrzegany był jako gatunek anachroniczny i bezideowy, pozbawiony walorów artystycznych i dobrego smaku. Chociaż najważniejsi przedstawiciele oświecenia konsekwentnie krytykowali romanse, to przez cały wiek zachowywały one zadziwiającą popularność. Chętnie były czytane i w związku z tym często wydawane.
Bibliografia
LITERATURA CYTOWANA
Antologia literatury polskiego oświecenia, oprac. W. Woźnowski, Kraków 1979.
[Google Scholar]
Cieński A., Narodziny powieści w Polsce, „Nurt” 1970, nr 5.
[Google Scholar]
Golański F.N., O wymowie i poezji. Powtórne wydanie nowymi uwagami pomnożone, Wilno 1788.
[Google Scholar]
Gubrynowicz B., Romans w Polsce za czasów Stanisława Augusta, „Pamiętnik Literacki” 1903 (R. II), z. 2-4.
[Google Scholar]
Jezierski F.S., Niektóre wyrazy porządkiem abecadła zebrane i stosownemi do rzeczy uwagami objaśnione, Warszawa 1792.
[Google Scholar]
Konarski S., Ordynacje wizytacji apostolskiej dla polskiej prowincji szkół pobożnych, [w:] Oświeceni o literaturze. Wypowiedzi pisarzy polskich 17401800, oprac. T. Kostkiewiczowa, Z. Goliński, Warszawa 1993.
[Google Scholar]
Konarski S., Ustawy szkolne, [w:] Pisma wybrane, oprac. J. Nowak-Dłużewski, wstęp Z. Libera, t. 2, Warszawa 1955.
[Google Scholar]
Kostkiewiczowa T., Wprowadzenie, [w:] Problemy kultury literackiej polskiego Oświecenia, red. T. Kostkiewiczowa, Wrocław 1978.
[Google Scholar]
Krasicki I., Uwagi, oprac. i wstęp Z. Libera, Warszawa 1997.
[Google Scholar]
Krasicki I., Zbiór potrzebniejszych wiadomości porządkiem alfabetu ułożonych, t. 2, Warszawa 1781.
[Google Scholar]
Krzyżanowski J., Historia literatury polskiej (alegoryzm – preromantyzm), Warszawa 1974.
[Google Scholar]
Krzyżanowski J., Romans polski wieku XVI, Warszawa 1962.
[Google Scholar]
Maciejewska I., Narracja w polskim romansie barokowym, Olsztyn 2001.
[Google Scholar]
Michałowska T., Romans, [w:] Słownik literatury staropolskiej, red. T. Michałowska, B. Otwinowska, E. Sarnowska-Temeriusz, Wrocław 1998.
[Google Scholar]
„Monitor” 17651785, wstęp i oprac. E. Aleksandrowska, Wrocław 1976, BN I, nr 226.
[Google Scholar]
„Monitor” nr 37 z 7 maja 1766, nr 49 z 18 czerwca 1768, nr 5 z 18 stycznia 1769, nr 12 z 11 lutego 1769, nr 16 z 23 lutego 1771 [pierwodruki].
[Google Scholar]
Pokrzywniak J.T., Ignacy Krasicki, Warszawa 1992.
[Google Scholar]
Wokół „Doświadczyńskiego”. Antologia romansu i powieści, oprac. J. Jackl, Warszawa 1969.
[Google Scholar]
Podgląd
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Kategorie
Prawa autorskie & Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Prawa autorskie (a). Co do zasady – autorzy, niebędący pracownikami Uniwersytetu Zielonogórskiego, zachowują prawa autorskie, w tym prawa wydawnicze do artykułów, bez żadnych ograniczeń.
Prawa autorskie (b). Co do zasady – autorzy, będący pracownikami Uniwersytetu Zielonogórskiego, nie zachowują praw autorskich, w tym praw wydawniczych do artykułów. W takich przypadkach właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Zielonogórski.
