Siostra miłosierdzia contra niebezpieczna morderczyni. Motyw pielęgniarki w thrillerach medycznych

Agnieszka Trześniewska-Nowak

doi:10.34768/fp2021a20

Autor

Agnieszka Trześniewska-Nowak Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie
https://orcid.org/0000-0001-8425-7185 Agnieszka Trześniewska-Nowak

DOI: https://doi.org/10.34768/fp2021a20

Słowa kluczowe

thriller medyczny • medycyna • pielęgniarki • morderstwo

Abstrakt

Rola pielęgniarki w literaturze zdaje się marginalizowana. Pielęgniarki stanowią margines, zwłaszcza w thrillerach medycznych, w których szpitalny świat zdominowany jest przez mężczyzn. Bohaterowie książek chociażby Robina Cooka nazywają pielęgniarki, nieco z pogardą, personelem niższego szczebla, upodrzędniając je w stosunku do lekarzy. Przeniesienie optyki z lekarzy na pielęgniarki podnosi ważną kwestię, jaką są role społeczne i stereotypy ugruntowywane od lat również przez literaturę. Ten schemat starają się łamać bohaterki Siostrzyczek Michaela Palmera oraz protagonistka powieści Robina Cooka Marker. Niemniej jednak należy pamiętać, iż te dwa jednostkowe przykłady zmiany optyki i oddanie głosu pielęgniarkom stanowią margines thrillerów medycznych (zarówno polskich, jak i amerykańskich), w których niepodzielnie rządzą męscy bohaterowie.

Liczba wyświetleń

2024

Dane do pobrania nie są jeszcze dostępne.

Biogram autora

Agnieszka Trześniewska-Nowak, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie

Doktor nauk humanistycznych, lektor języka polskiego w Centrum Języka i Kultury Polskiej UMCS. Jej zainteresowania badawcze obejmują literaturę polską i żydowską od drugiej połowy XIX w., animal studies, ekokrytykę, fantastykę i współczesną kulturę popularną. Współredaktorka tomu Bolesław Prus. Pomiędzy tekstami (2017). Współredaktorka serii Zielona Historia Literatury, w ramach której ukazały się: Emancypacja zwierząt? (2015), Ekomodernizmy (2016), Między empatią a okrucieństwem (2017), (Nie)zapomniane zwierzęta (w druku). Autorka artykułów w tomach zbiorowych. Publikowała również w czasopismach, m.in. Świat Tekstów, Literacje, Podteksty, Amor Fati. Autorka monografii Miasteczko dwóch kultur.

Bibliografia

Balcerzan E., Przygoda piąta: samopoczucie pokolenia ’76, [w:] E. Balcerzan, Przygody człowieka książkowego (ogólne i szczegółowe), Warszawa 1990.
[Google Scholar]

Burzyńska A., Feminizm, [w:] Teoria literatury XX wieku, red. A. Burzyńska, M.P. Markowski, Kraków 2009.
[Google Scholar]

Cook R., Dewiacja, przeł. A. i J. Mickiewicz, Warszawa 1985.
[Google Scholar]

Cook R., Marker, przeł. N. Radomski, Poznań 2006.
[Google Scholar]

Cook R., Stan terminalny, przeł. M. Lewandowska, Poznań 2004.
[Google Scholar]

Cook R., Zabawy w Boga, przeł. Z. Jagielski, Warszawa 1998.
[Google Scholar]

Fejfer-Wirbał E., Gładczuk J., Marcinowicz L., Relacje lekarz-pielęgniarka w polskiej literaturze medycznej, „Medycyna Rodzinna” 2013 (1).
[Google Scholar]

Janion M., Femme fatale, [w:] M. Janion, Wampir. Biografia symboliczna, Gdańsk 2008.
[Google Scholar]

Jeżyna K., Prawo do godnej śmierci wobec eutanazji, [w:] Między literaturą a medycyną. Starość i inne problemy egzystencjalne w badaniach interdyscyplinarnych. Część VIII, red. E. Łoch, E. Flis-Czerniak, G. Wallner, D. Piechota, Lublin 2014.
[Google Scholar]

Kokoszycka E., „Anioł w domu”, czyli o małżeństwie w wiktoriańskiej Anglii, [w:] Kobieta i małżeństwo. Społeczno-kulturowe aspekty seksualności. Wiek XIX i XX, red. A. Żarnowska, A. Szwarc, Warszawa 2012.
[Google Scholar]

Kuryłowicz B., Semantyka nazw kwiatów w poezji Młodej Polski, Białystok 2012.
[Google Scholar]

Nawara W., W czepku urodzone. O niewidzialnych bohaterkach szpitalnych korytarzy, Kraków 2019.
[Google Scholar]

Paczoska E., Nowoczesnej rodziny historie „naturalne”, [w:] E. Paczoska, Prawdziwy koniec XIX wieku śladami nowoczesności, Warszawa 2010.
[Google Scholar]

Palmer M., Siostrzyczki, przeł. P. Wieczorek, Poznań 2017.
[Google Scholar]

Patyk I., Feministyczna redefinicja męskiego spojrzenia. Kobiety w powieści angielskiej XIX w. na przykładzie „Dziwnych losów Jane Eyre” Charlotte Brontë a konstrukcja kobiecości w patriarchalnym świecie, [w:] „Gorsza” kobieta. Dyskursy inności, samotności, szaleństwa, red. D. Adamowicz, Y. Anisimovets, O. Taranek, Wrocław 2008.
[Google Scholar]

Piechota D., Dylematy moralne w twórczości Robina Cooka, [w:] Lekarze medycyny jako twórcy literatury polskiej i obcej, red. E. Łoch, G. Wallner, Lublin 2008.
[Google Scholar]

Piechota D., Mieszczańskie role społeczne w „Lalce” Bolesława Prusa i „Draculi” Brama Stokera, [w:] Bolesław Prus. Pomiędzy tekstami, red. D. Piechota i A. Trześniewska, Lublin 2017.
[Google Scholar]

Piekarczyk D., Dlaczego kwiaty są dobre i niewinne? O językowo-kulturowym obrazie kwiatu słów kilka, [w:] Etnolingwistyka 29. Problemy języka i kultury, red. J. Bartmiński, Lublin 2017.
[Google Scholar]

Pucko Z., Wprowadzenie, [w:] Z. Pucko, Wybrane motywy pielęgniarki w literaturze. Szkice filozoficzne, Kraków 2016.
[Google Scholar]

Ryśnik A., Wróżka, czarownica, schizofreniczka. Kreacje kobiet w polskiej poezji drugiej połowy lat 70., [w:] „Gorsza” kobieta. Dyskurs inności, samotności, szaleństwa, red. D. Adamowicz, Y. Anisimovets, O. Taranek, Wrocław 2008.
[Google Scholar]

Szafrańska M., Kobieta w komiksie – bohater drugiej kategorii?, [w:] „Gorsza” kobieta. Dyskursy inności, samotności, szaleństwa, red. D. Adamowicz, Y. Anisimovets, O. Taranek, Wrocław 2008.
[Google Scholar]

Szczepaniak M., Męskość w opresji? Dylematy męskości w kulturze Zachodu, [w:] Gender: wizerunki kobiet i mężczyzn w kulturze, red. E. Durys, E. Ostrowska, Kraków 2005.
[Google Scholar]

Tokarczyk R.A., Doktryna społeczno-polityczna feminizmu, [w:] Modernizm i feminizm, red. E. Łoch, Lublin 2001.
[Google Scholar]

Werner W., Władza nad ludzkim ciałem. Obecność medycyny w kulturze masowej XX wieku, „Nauka” 2016, nr 2.
[Google Scholar]