Strategie komunikacyjne w służbie apoteozy przeszłości w prozie historycznej Zofii Bukowieckiej z okresu zaborów
Słowa kluczowe
Abstrakt
Celem szkicu jest identyfikacja strategii pisarskich oraz podporządkowanego im repertuaru środków językowych wykorzystanych w apoteozującym opisie państwa, jaki wyłania się z prozy historycznej Zofii Bukowieckiej. Kreacja laudacyjnej wizji przeszłości Polski (zgodna z wytycznymi epoki) jest tworzona przez Z. Bukowiecką programowo i ma charakter edukacyjny, konsolacyjny, wreszcie – najważniejsze – formacyjny, tzn. ma na celu rozbudzanie patriotycznych postaw w pozbawionym państwa narodzie. Spojrzenie na teksty Zofii Bukowieckiej z perspektywy pragmatyki lingwistycznej pozwoliło wyróżnić kilka strategii pisarskich, które służą realizacji apoteozującej wizji przeszłości. Są to idyllizacja pejzażu, perfektyzacja państwa, splendaryzacja władców i magnifikacja narodu. Szczególnie często wykorzystywanymi środkami językowymi (z różnych poziomów organizacji języka i tekstu) realizującymi poszczególne strategie były: nagromadzenie, hiperbola, kontrast, słownictwo aksjologiczne, topos zamilknięcia, bestializacja, argumentum ad verecundiam.
Bibliografia
ŹRÓDŁA I SKRÓTY
(H) – Bukowiecka Z., Mała historya Polski, Kraków 1906, [online] [https://polona.pl/item/mala-historya-polski,NDczNw/1/#info:metadata].
[Google Scholar]
(J) – Bukowiecka Z., Jak Polska za Jagiellonów urosła od morza do morza. Opowiadania, Warszawa 1909, [online] [doccontent].
[Google Scholar]
(P) – Bukowiecka Z., Jak Piastowie budowali Polskę. Opowiadania, Warszawa 1910, [online] [https://polona.pl/item/jak-piastowie-budowali-polske-opowiadania,MTEwMjA5MzE/6/#info:metadata].
[Google Scholar]
LITERATURA CYTOWANA
Barycz H., Szlakami dziejopisarstwa staropolskiego. Studia nad historiografią w. XVI-XVIII, Wrocław 1981.
[Google Scholar]
Chwalba A., Metodologiczne aspekty badań nad historią Polski w XIX wieku, „Prace Komisji Historii Nauki Polskiej Akademii Umiejętności” 2004, t. 6.
[Google Scholar]
Hawrysz M., Językowa kreacja wizerunku władców w średniopolskim piśmiennictwie historiograficznym – przyczynek do badań dyskursu tożsamościowego, „Studia Językoznawcze. Synchroniczne i Diachroniczne Aspekty Badań Polszczyzny” 2015, t. 14.
[Google Scholar]
Hawrysz M., Kobiecy dyskurs niepodległościowy – źródła do badań, [w:] Zielonogórskie seminaria językoznawcze 2018. Dyskursy o przeszłości. Dyskursy w przeszłości, red. M. Hawrysz, M. Jurewicz-Nowak, I. Kotlarska, Zielona Góra 2019, s. 49-63.
[Google Scholar]
Kaniowska-Lewańska I., Literatura dla dzieci i młodzieży do roku 1864. Zarys monograficzny. Materiały, Warszawa 1980.
[Google Scholar]
Kieniewicz S., Historia a świadomość narodowa, Warszawa 1982.
[Google Scholar]
Kisielewska J., Z Konarskich Zofja Bukowiecka. Życie i prace, Warszawa 1923.
[Google Scholar]
Kuliczkowska K., Literatura dla dzieci i młodzieży w latach 1864-1918. Zarys monograficzny. Materiały, Warszawa 1981.
[Google Scholar]
Mądrowska E., „Domini naturales”. Portrety polskich władców w „Chronicon Polonorum” mistrza Wincentego, Bydgoszcz 2010.
[Google Scholar]
Puzynina J., Język wartości, Warszawa 1992.
[Google Scholar]
Słownik łacińsko-polski, red. M. Plezia, Warszawa 1998.
[Google Scholar]
Podgląd
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Kategorie
Prawa autorskie & Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Prawa autorskie (a). Co do zasady – autorzy, niebędący pracownikami Uniwersytetu Zielonogórskiego, zachowują prawa autorskie, w tym prawa wydawnicze do artykułów, bez żadnych ograniczeń.
Prawa autorskie (b). Co do zasady – autorzy, będący pracownikami Uniwersytetu Zielonogórskiego, nie zachowują praw autorskich, w tym praw wydawniczych do artykułów. W takich przypadkach właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Zielonogórski.
