Relacje matki i córki w Jędzy Elizy Orzeszkowej

   90

Autor

Słowa kluczowe   

Abstrakt   

Niewielu historyków literatury pisało o Jędzy (1891) Elizy Orzeszkowej. Poza kilkoma recenzjami trudno znaleźć opracowania czy nawet odwołania do tej powieści. A przecież ta narracja nie tylko obrazuje społeczeństwo końca XIX wieku – jest także wnikliwym studium relacji matki i córki. Przywołując figurę Antygony, skupiam się na analizie relacji matki i córki, aspektu pomijanego nie tylko przez nielicznych badaczy Jędzy (wyjątkiem są uwagi Grażyny Borkowskiej w Cudzoziemkach), ale i przez interpretatorów mitu o Edypie. Chcę ponadto pokazać te problemy z perspektywy psychologicznej, zwłaszcza że dotychczasowe lektury mitu antygonalno-edypalnego korzystają przede wszystkim z narzędzi antropologicznych i filozoficznych. Odwołanie do tego nośnego mitu legitymizuje zresztą studium Borkowskiej zatytułowane Orzeszkowa i sprawa Antygony, w którym badaczka wykazała powiązania twórczości prozatorskiej autorki Chama z różnorodnymi praktykami interpretacyjnymi dramatów Sofoklesa.

Liczba wyświetleń   

2024

Dane do pobrania nie są jeszcze dostępne.

Biogram autora   

Aleksandra E. Banot, Akademia Techniczno-Humanistyczna w Bielsku-Białej

Adiunkt w Katedrze Literatury i Kultury Polskiej Akademii Techniczno-Humanistycznej w Bielsku-Białej; jej zainteresowania naukowe dotyczą prozy kobiet-autorek z przełomu XIX i XX w. czytanej z perspektywy feministycznej krytyki literackiej; autorka monografii pt. Pokój z widokiem na ogród. Miłosne fantazmaty w prozie Elizy Orzeszkowej (Bielsko-Biała 2011), współredaktorka tomu Postpłciowość? Praktyki i narracje tożsamościowe w ponowoczesnym świecie (Bielsko-Biała 2012).

Bibliografia   

LITERATURA PODMIOTU

Orzeszkowa E., Jędza, Warszawa 1966.
[Google Scholar]

LITERATURA PRZEDMIOTU

Arcana J., Our Mothers’ Daughters, The Women’s Press, London 1979.
[Google Scholar]

Borkowska G., Cudzoziemki. Studia o polskiej prozie kobiecej, IBL PAN, Warszawa 1996.
[Google Scholar]

Borkowska G., Orzeszkowa i sprawa Antygony, [w:] Sekrety Orzeszkowej, red. G. Borkowska, M. Rudkowska, I. Wiśniewski, IBL PAN, Fundacja Akademia Humanistyczna, Warszawa 2012.
[Google Scholar]

Butler J., Żądanie Antygony. Rodzina między życiem i śmiercią, przeł. M. Borowski, M. Sugiera, Księgarnia Akademicka, Kraków 2010.
[Google Scholar]

Caplan P., Nie obwiniaj matki, przeł. D. Dowjat, Jacek Santorski & Co, INANNA, Warszawa 2006.
[Google Scholar]

Chodorow N., The Reproducing of Mothering. Psychoanalysis and the Sociology of Gender, University of California Press, Berkeley-Los Angeles-London 1978.
[Google Scholar]

Hegel F., Fenomenologia ducha, przeł. A. Landman, PWN, Warszawa 2010.
[Google Scholar]

Irigaray L., Ciało–w–ciało z matką, przeł. A. Araszkiewicz, Wydawnictwo eFKa, Kraków 2000.
[Google Scholar]

Irigaray L., Speculum, de l’autre femme, Minuit, Paris 1974.
[Google Scholar]

Jankowski J., Eliza Orzeszkowa, PIW, Warszawa 1966.
[Google Scholar]

Jaśkiewicz J., Kobiety-matki w wybranych tekstach publicystycznych Elizy Orzeszkowej, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica” 2010, t. 13.
[Google Scholar]

Kaschak E., Nowa psychologia kobiety. Podejście feministyczne, przeł. J. Węgrodzka, GWP, Gdańsk 2001.
[Google Scholar]

Kerényi K., Eleusis. Archetypowy obraz matki i córki, przeł. I. Kania, Homini, Kraków 2004.
[Google Scholar]

Orzeszkowa E., Kilka słów o kobietach, Księgarnia Gubrynowicza i Schmidta, Lwów 1873.
[Google Scholar]

Orzeszkowa E., O Polce Francuzom, [w:] eadem, List do kobiet niemieckich i o Polce – Francuzom, Księgarnia Bronisława Natansona, Warszawa 1900.
[Google Scholar]

Orzeszkowa E., Wspomnienia, [w:] eadem, O sobie, oprac. J. Krzyżanowski, Czytelnik, Warszawa 1974.
[Google Scholar]

Rich A., Zrodzone z kobiety. Macierzyństwo jako doświadczenie i instytucja, przeł. J. Mizielińska, Sic!, Warszawa 2000.
[Google Scholar]

Szlendak T., Socjologia rodziny. Ewolucja, historia, zróżnicowanie, PWN, Warszawa 2010.
[Google Scholar]

Żmigrodzka M., Orzeszkowa. Młodość pozytywizmu, PIW, Warszawa 1965.
[Google Scholar]

Podgląd   

Pobrania

Opublikowane

16.12.2015

Jak cytować

Banot, A. E. „Relacje Matki I córki W Jędzy Elizy Orzeszkowej”. Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego, t. 1, grudzień 2015, s. 163-72, doi:10.34768/fp2015a11.

ISSN wersji papierowej

2450-3584