Reaktywacje dystopii w najnowszej literaturze popularnej. Na marginesie lektury powieści Margaret Atwood i Ignacego Karpowicza

Dariusz Piechota

doi:10.34768/fp2020a5

Autor

Dariusz Piechota Uniwersytet w Białymstoku
https://orcid.org/0000-0002-7943-384X Dariusz Piechota

DOI: https://doi.org/10.34768/fp2020a5

Słowa kluczowe

dystopia • powieść • przemoc • politycy • dyskryminacja

Abstrakt

Dystopia wydaje się jednym z najpopularniejszych motywów w najnowszej kulturze popularnej. Jeden z powodów, dla których jest tak znany, wiąże się z przemianami politycznymi, gospodarczymi i społecznymi, jakie mają miejsce w wielu krajach. Liczne kryzysy potwierdzają fakt, iż populistyczni politycy przejmują władzę, aby rozpocząć rewolucję, która ma zmienić życie ludzi oraz sprawić, że ich narody ponownie staną się potężne. Ich punkt widzenia wydaje się bardzo radykalny i niebezpieczny. Szybka transformacja ze społeczeństwa wielokulturowego w patriarchalne pokazuje, iż wiele osób jest marginalizowanych. Powieści Atwood i Karpowicza pokazują kraje po transformacji, w których przemoc i terroryzm są główną regułą kontrolującą życie obywateli. Reżim łamie podstawowe prawa, w rezultacie czego wiele mniejszości jest dyskryminowanych. Ich istnienie jest bezwartościowe z wielu powodów. Co więcej, zbuntowani obywatele są eliminowani ze społeczeństwa. Obie powieści są mocnym ostrzeżeniem przed niebezpieczeństwami ultranacjonalistycznego rządu, który może doprowadzić do kolejnej wojny światowej.

Liczba wyświetleń

2024

Dane do pobrania nie są jeszcze dostępne.

Biogram autora

Dariusz Piechota, Uniwersytet w Białymstoku

Doktor nauk humanistycznych. Jego zainteresowania badawcze obejmują literaturę drugiej połowy XIX wieku, ekokrytykę, współczesną kulturę popularną, gender studies oraz animal studies. Autor wielu publikacji w książkach zbiorowych oraz czasopismach (m.in. „Maska”, „Czas Kultury”, „Fragile”, „Nasza Rota”).

Bibliografia

LITERATURA CYTOWANA

Literatura podmiotu

Atwood M., Opowieść podręcznej, przeł. Z. Uhrynowska-Hanasz, Warszawa 2017.
[Google Scholar]

Karpowicz I., Prawda, [w:] I. Karpowicz, Miłość, Kraków 2017.
[Google Scholar]

Literatura przedmiotu

Bernacki M., Antyutopia (utopia negatywna, dystopia), [w:] M. Bernacki, M. Pawlus, Słownik gatunków literackich, Bielsko-Biała 2004.
[Google Scholar]

Bilczewski T., Nowa komparatystyka. Lektura i komunikacja, [w:] Polonistyka bez granic, t. I: Wiedza o literaturze i kulturze, red. R. Nycz, W. Miodunka, T. Kunz, Kraków 2010.
[Google Scholar]

Ciarcińska K., „Opowieść podręcznej” Margaret Atwood. Antyutopia czy realna recepta na piekło kobiet?, [w:] Utopie, antyutopie, dystopie, red. I. Barwicka-Tylek, P. Eckhardt, M. Guzy, Kraków 2017.
[Google Scholar]

Czapliński P., Ironia i absolut, [7591-ironia-i-absolut.html] (dostęp: 12.04.2020).
[Google Scholar]

Engelking W., Margaret Atwood kontra #metoo, „Newsweek” 2020, nr 9.
[Google Scholar]

Gajek M., Cyfrowe pole bitwy, „Newsweek. Tajemnice Przyszłości” 2019, nr 1.
[Google Scholar]

Głażewski M., Dystopia albo ontologia Zło-bytu, „Przegląd Pedagogiczny” 2010, nr 1.
[Google Scholar]

Głowiński M., Zła mowa. Jak nie dać się propagandzie, Warszawa 2016.
[Google Scholar]

Gwozdowska A., Antyaborcyjna krucjata Trumpa, „Wprost” 2019, nr 23.
[Google Scholar]

Harrari Y.N., 21 lekcji na XXI wiek, przeł. M. Romanek, Kraków 2018.
[Google Scholar]

Kim R., Kto siał wiatr, „Newsweek” 2019, nr 31.
[Google Scholar]

Kyzioł A., Nie tylko ofiary, „Polityka” 2020, nr 8.
[Google Scholar]

Michalski C., Opowieść podręcznej po polsku, „Krytyka Polityczna”, 18.12.2013, [opowiesc-podrecznej-po-polsku].
[Google Scholar]

Milewski P., Krew na rękach prezydenta, „Newsweek” 2019, nr 33.
[Google Scholar]

Nogaś M., Faszyzm znowu tu jest, „Książki. Magazyn do Czytania” 2018, nr 2.
[Google Scholar]

Oramus D., O pomieszaniu gatunków. Science fiction a postmodernizm, Warszawa 2010.
[Google Scholar]

Pawlicka A., Kogo Polacy nie lubią najbardziej?, „Newsweek” 2019, nr 12.
[Google Scholar]

Pułka L., Antyutopia, [w:] Słownik literatury popularnej, red. T. Żabski, Wrocław 2006.
[Google Scholar]

Remak H., Literatura porównawcza – jej definicje i funkcja, [w:] Antologia zagranicznej komparatystyki literackiej, red. H. Janaszek-Ivaničkova, Warszawa 1997.
[Google Scholar]

Riemen R., Wieczny powrót faszyzmu, przeł. A. Oczko, Kraków 2014.
[Google Scholar]

Sargent L.T., The Three Faces of Utopianism. Revisited, „Utopian Studies” 1994, nr 5.
[Google Scholar]

Siedlecka E., Naklejka z ideologią, „Polityka” 2019, nr 31.
[Google Scholar]

Smuszkiewicz A., Dystopia, [w:] A. Niewiadomski, A. Smuszkiewicz, Leksykon polskiej literatury fantastycznej, Poznań 1990.
[Google Scholar]

Szacki J., Spotkania z utopią, Warszawa 2000.
[Google Scholar]

Tokarska-Bakir J., Nierozgarnięci, „Książki. Magazyn do Czytania” 2011, nr 1.
[Google Scholar]

Wanat E., Białystok – polskie Stonewall, „Wprost” 2019, nr 31.
[Google Scholar]

Wichowicz A., Her-story. Opowieść podręcznej, [her-story-opowiesc-podrecznej].
[Google Scholar]

Wilk E., Bluzg, „Polityka” 2019, nr 31.
[Google Scholar]

Wójcik Ł., Rok nie prorok, „Polityka” 2019, nr 23.
[Google Scholar]

Zając A., Pismo, ciało, afekt. O „Miłości” Ignacego Karpowicza, [pismo-cialo-afekt-o-milosci-ignacego-karpowicza] [Google Scholar]

[7,127763,23041463,zatrzymana-rewolucja-czy-akcja-metoo-faktycznie-poszla-za.html]

[bkhdf31]