Polska (nie)gościnność we współczesnym reportażu – przybliżenia
Słowa kluczowe
Abstrakt
Cel artykułu stanowi podjęcie refleksji nad jednym z aspektów gościnności – zagadnieniem otwartości społeczeństwa na reprezentantów innych kultur. Gościnność stanowi, zgodnie z powszechnymi przekonaniami oraz w opinii badaczy polskich tradycji, jedną z podstawowych właściwości kultury polskiej. Równocześnie jednak przypisuje się jej dystans wobec innych, nieufność, niekiedy wręcz ksenofobię. Przedmiot analizy zawartej w artykule stanowią współczesne polskie reportaże, które pokazują Polskę jako kraj niegościnny. Celem analizy nie jest idea potraktowania reportaży jako wiarygodnych źródeł wiedzy na temat polskiej kultury, a namysł nad elementami perswazyjnymi obecnymi w opowieści o trudnościach w międzykulturowym komunikowaniu. Przedmiot analizy stanowią teksty zawarte w dwóch książkach – w Królu kebabów Marty Mazuś oraz w tomie zbiorowym o tytule Obrażenia. Pobici z Polską (autorstwa Urszuli Jabłońskiej, Magdaleny Kinińskiej, Kai Puto, Małgorzaty Rejmer, Ziemowita Szczerka, Macieja Wasielewskiego, Mirosława Wlekłego, Agnieszki Wójcińskiej). Autorka artykułu wskazuje na elementy ksenofobii możliwe do wydobycia z samych przytoczonych historii oraz na ujawniające się w narracji subiektywne punkty widzenia podmiotów relacjonujących i interpretujących przywoływane zdarzenia.
Bibliografia
Mazuś M., Król kebabów i inne zderzenia polsko-obce, Warszawa 2015.
[Google Scholar]
Puto K., Szczerek Z., Dzięki Bogu, że jest ten internet, [w:] Obrażenia, pobici z Polską, red. J. Wodzisławska, Warszawa 2016.
[Google Scholar]
Rejmer M., Powietrze tu mokre, [w:] Obrażenia. Pobici z Polską, red. J. Wodzisławska, Warszawa 2016.
[Google Scholar]
Wlekły M., Zgorszenie polskie, [w:] Obrażenia. Pobici z Polską, red. J. Wodzisławska, Warszawa 2016.
[Google Scholar]
Wójcińska A., Moja doniczka jest lepsza, [w:] Obrażenia. Pobici z Polską, red. J. Wodzisławska, Warszawa 2016.
[Google Scholar]
Biernacka J., Wiedza a doświadczenie, czyli jakie informacje znajdują się w słowniku, a jakie w reportażu, „Jednak Książki” 2016, nr 5.
[Google Scholar]
Bisko A., Polska dla średniozaawansowanych. Współczesna polskość codzienna, Kraków 2014.
[Google Scholar]
Boski P., Ramy zachowań społecznych w kulturze polskiej. Od makropsychologii do psychologii indygenicznej, [w:] Kulturowe ramy zachowań społecznych, podręcznik psychologii międzykulturowej, Warszawa 2009.
[Google Scholar]
Dyczewski L., Wartości kulturowe ważne dla polskiej tożsamości, [w:] Tożsamość polska w odmiennych kontekstach, red. L. Dyczewski, D. Wadowski, Lublin 2009.
[Google Scholar]
Dziadek A., Glosowitz M., Kujawa D., Szopa K., Dyskursy gościnności. Etyka współbycia w perspektywie późnej nowoczesności, red. A. Dziadek, M. Glosowitz, D. Kujawa, K. Szopa, Warszawa 2018.
[Google Scholar]
Jeziorska-Haładyj J., Literacenie? O granicach reportażu na łamach „Rocznika Literackiego” (1932-1984), „Jednak Książki” 2016, nr 5.
[Google Scholar]
Karabasz K., Cierpliwe oko, Warszawa 1979.
[Google Scholar]
Pisarek A., Gościnność polska: o kulturowych konkretyzacjach idei, Katowice 2016.
[Google Scholar]
Rejter A., Wobec rzeczywistości. Nazwy własne w polskim reportażu dwudziestowiecznym – próba analizy diachronicznej, „Onomastica” 2017, nr 1.
[Google Scholar]
Thompson E., Sarmatyzm i postkolonializm. O naturze polskich resentymentów, „Europa” 2006, nr 46.
[Google Scholar]
Wasielewski J., Krytyka metody polifonicznej, teologia dziennikarska, [w:] Laboratorium Reportażu: metoda, praktyka, wizja, red. I. Dimitrijević, Warszawa 2017.
[Google Scholar]
Wolny-Zmorzyński K., Prawda reportażu i jej konotacje podstawą do budowania relacji międzyludzkich ponad podziałami – czy to możliwe?, „Nowy Przegląd Dziennikarski” 2015, nr 4.
[Google Scholar]
Zimnoch M., Reportaż w płynnej nowoczesności, „Znak” 2012, nr 3.
[Google Scholar]
Zimnoch M., Współczesny reportaż. Między racjonalizmem a doświadczeniem. Praca doktorska (Warszawa 2014), dostęp online: [Mateusz%20Zimnoch%2C%20Współczesny%20reportaż%20-%20między%20racjonalizmem%20a%20doświadczeniem.pdf].
[Google Scholar]
Żyrek-Horodyska E., Kartografowie codzienności. O przestrzeni (w) reportażu, Kraków 2019.
[Google Scholar]
Podgląd
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Kategorie
Prawa autorskie & Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Prawa autorskie (a). Co do zasady – autorzy, niebędący pracownikami Uniwersytetu Zielonogórskiego, zachowują prawa autorskie, w tym prawa wydawnicze do artykułów, bez żadnych ograniczeń.
Prawa autorskie (b). Co do zasady – autorzy, będący pracownikami Uniwersytetu Zielonogórskiego, nie zachowują praw autorskich, w tym praw wydawniczych do artykułów. W takich przypadkach właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Zielonogórski.
