Język tekstów mistycznych w języku religijnym. Propozycja klasyfikacji

Izabela Rutkowska

doi:10.34768/fp2023a8

Authors

Izabela Rutkowska State University of Applied Sciences in Głogów
https://orcid.org/0000-0001-7060-3788 Izabela Rutkowska

DOI: https://doi.org/10.34768/fp2023a8

Keywords

theoliguistics • religious language • mystical texts • Catholic Church • Christianity

Abstract

This article aims to show the place of mystical texts in classifying religious language. First, we had to define such terms as the language of the mystic and mystical text’s language. Then we had to expose the classifications known in theolinguistics. A confrontation of these issues with the philology knowledge pictured the significant differences. The work, the mystical masterpiece in the philology eye, does not have the same theological value. In catholic theology, the main criterion of appraisement of the mystical text is the relationship between the author and God – not the lexical level. Based on this criterion, we can divide the mystical works into the texts consequence of contact with God, texts designed to contact with God, testimonies of such relationship and those which aim to teach about God. The level of these works’ mysticism depends on the author’s spirituality, morality and coherence with Bible and catholic instruction. What is the place of mystical texts in the religious texts? Very similar to the site where the mystical experience takes in the religious experience. We can notice the specific graduation – from the testimony of the contact with God “face to face”, through the description of the spiritual experience, to the text where God is just the story’s object.

Views Count

2024

Download data is not yet available.

Author Biography

Izabela Rutkowska, State University of Applied Sciences in Głogów

Doctor of humanities in the field of linguistics, member of the Circle of Collaborators of the Religious Language Team of the Polish Language Council, works as an assistant professor at the State Higher Vocational School in Głogów, where since 2020 he has been the director of the Humanities Institute. She is the author of the book The Inconceivable World of the Soul. The language of Saint's mystical experiences Faustyna Kowalska (Teolingwistyka 12, Tarnów 2017). Scope of research interests: theolinguistics, cognitivism, mystical texts of the Catholic Church, linguistic communication.

References

Andrzejuk A., Kilka trudności w związku z ascezą i mistyką, Collectanea Theologica (1988) 58/3, s. 177-182.
[Google Scholar]

Bajerowa I., Swoistość języka religijnego i niektóre problemy jego skuteczności, „Łódzkie Studia Teologiczne” 1994, nr 3.
[Google Scholar]

Bibliografia języka religijnego 1945-2005, red. M. Makuchowska, Tarnów 2007.
[Google Scholar]

Czermińska M., Autobiografia duchowa w dwudziestowiecznej literaturze polskiej, [w:] Proza polska w kręgu religijnych inspiracji, red. M. Jasińska-Wojtkowska, K. Dybciak, Lublin 1993.
[Google Scholar]

Dul P., Mistrz Eckhart. Język dogmatu a język doświadczenia mistycznego, [w:] Ostatnie przed wielkim milczeniem. Język i religia, red. E. Przybył, Kraków 2001.
[Google Scholar]

Encyklopedia językoznawstwa ogólnego, red. K. Polański, Wrocław 2003.
[Google Scholar]

Encyklopedia katolicka, t. 8, Lublin 2000; t. 12, Lublin 2008.
[Google Scholar]

Furdal A., Językoznawstwo otwarte, Wrocław 2000.
[Google Scholar]

Gogola J.W., Teologia komunii z Bogiem, Kraków 2001.
[Google Scholar]

Grupiński W., Wewnątrz. Rzecz o „Autobiografii” mistycznej Marianny Marchockiej, Warszawa 2005.
[Google Scholar]

Kłoczowski J.A., Między samotnością a wspólnotą. Wstęp do filozofii religii, Tarnów 1994.
[Google Scholar]

Krzan K., Ekstaza w wersji pop. Poszukiwania mistyczne w kulturze popularnej, Warszawa 2008.
[Google Scholar]

Labocha J., Tekst, wypowiedź, dyskurs w procesie komunikacji językowej, Kraków 2008.
[Google Scholar]

Leksykon duchowości katolickiej, red. M. Chmielewski, Lublin-Kraków 2002.
[Google Scholar]

Leksykon mistyki, red. P. Dinzelbacher, przeł. B. Widła, Warszawa 2002.
[Google Scholar]

Matuszczyk B., Dlaczego spór o język religijny?, [w:] Język religijny dawniej i dziś III, red. P. Bortkiewicz, S. Mikołajczak, M. Rybka, Poznań 2007.
[Google Scholar]

Mistyka drogą zjednoczenia z Bogiem, red. S. Urbański, Warszawa 1999.
[Google Scholar]

Mnich kartuski, Eucharystia tajemnica ślubna, przeł. R. Skrzypczak, Warszawa 2005.
[Google Scholar]

Nadolski B., Liturgika, t. IV: Eucharystia, Poznań 1992.
[Google Scholar]

Nowak M.D., Świadectwo religijne. Gatunek – język – styl, Lublin 2005.
[Google Scholar]

Pałucka I., Czy istnieje „język religijny”?, „Język Polski” 2000, nr LXXX, z. 3-4.
[Google Scholar]

Przybylska R., Wstęp do nauki o języku polskim, Kraków 2003.
[Google Scholar]

Puzynina J., Człowiek – język – sacrum, [w:] Człowiek – dzieło – sacrum, red. S. Gajda, H.J. Sobeczko, Opole 1998.
[Google Scholar]

Rutkowska I., Boskie objawienia ręką ludzką spisane. Tekst mistyczny w kontekście kultury, [w:] Język. Tekst. Kultura, red. H. Bartwicka, Bydgoszcz 2010.
[Google Scholar]

Rutkowska I., „Liturgia” i „mistyka” jako pojęcia wzajemnie od siebie zależne, [w:] Język w liturgii, red. B. Drabik, W. Przyczyna, Teolingwistyka 14, Tarnów 2018.
[Google Scholar]

Rutkowska I., Mistyka – studium terminu, [w:] Człowiek i sacrum. O pojęciach religijnych w języku i kulturze, red. D. Sarzyńska, R. Tokarski, Sandomierz 2006.
[Google Scholar]

Rutkowska I., Sytuacja komunikacyjna w pismach mistyków (na podstawie prologów ich dzieł), [w:] Język religijny dawniej i dziś, red. S. Mikołajczak, T. Węcławski, Poznań 2004.
[Google Scholar]

Sakaguchi A., Język – mistyka – proroctwo. Od doświadczenia do wysłowienia, Poznań 2011.
[Google Scholar]

Skrobak I., Doświadczenie (religijne) w opisach leksykograficznych (cz. I), [w:] Język doświadczenia religijnego, t. 4, red. G. Cyran, E. Skorupska-Raczyńska, Szczecin 2012.
[Google Scholar]

Słownik teologiczny, red. A. Zuberbier, t. 1, Katowice 1985.
[Google Scholar]

Słownik terminów literackich, red. M. Głowiński, T. Kostkiewiczowa, A. Okopień-Sławińska, J. Sławiński, Wrocław 1988.
[Google Scholar]

Strona internetowa Zespołu Języka Religijnego: [zespo-jzyka-religijnego].
[Google Scholar]

Sudbrack J., Mistyka, przeł. B. Białecki, Kraków 1996.
[Google Scholar]

Szczepińska B., Zapis doświadczenia mistycznego w „Dzienniczku” siostry Faustyny Kowalskiej. Rozważania wokół gatunku, [w:] Światło w dolinie. Prace ofiarowane Profesor Halinie Krukowskiej, red. K. Korotkich, J. Ławski, D. Zawadzka, Białystok 2007.
[Google Scholar]

Termińska K., Metaopis przeżycia metafizycznego. (Na przykładzie prozy Jarosława Iwaszkiewicza), [w:] Język a kultura, t. 3: Wartości w języku i tekście, red. J. Puzynina, J. Anusiewicz, Wrocław 1991.
[Google Scholar]

Urbański S., Metodologia teologii duchowości, „Studia Nauk Teologicznych” 2007, t. 2, s. 215-234.
[Google Scholar]

Wieczorek U., O niewyrażalności w języku. Mistyka języka, [w:] Studia linguistica Danutae Wesołowska oblata, red. H. Kurek, J. Labocha, Kraków 2004.
[Google Scholar]

Wojtak M., Styl religijny w perspektywie genologicznej, [w:] Język religijny dawniej i dziś, red. S. Mikołajczak, T. Węcławski, Poznań 2004.
[Google Scholar]

Wojtak M., Styl religijny we współczesnej polszczyźnie, „Stil” 2006, t. 5.
[Google Scholar]

Zdunkiewicz-Jedynak D., Język w polskim Kościele katolickim początku XXI w. – przegląd najważniejszych zjawisk, [w:] Język polski jako narzędzie komunikacji we współczesnym świecie, red. J. Mazur, M. Rzeszutko-Iwan, Lublin 2007.
[Google Scholar]

Zgółka T., Styl potoczny jako narzędzie myślenia potocznego, [w:] Systematyzacja pojęć w stylistyce, red. S. Gajda, Opole 1992.
[Google Scholar]